Dit artikel heb ik speciaal geschreven voor schoolleiders en andere leidinggevenden binnen het onderwijs.
Je kent ze vast wel…
Van die leerkrachten die altijd voor de school en hun leerlingen klaar staan.
Van die leerkrachten die ’s ochtends als eerste de school binnenstappen.
En ’s avonds als laatste de school verlaten.
Van die leerkrachten die zonder morren nog een extra taak erbij nemen op hun bordje.
Van die leerkrachten die heel veel geven.
Waar je als schoolleider dankbaar gebruik van maakt.
Geven is geweldig toch?
Misschien heb jij dat ook wel in je opvoeding mee gekregen.
Door veel te geven, maak je anderen gelukkig, maar ook jezelf.
En je zou denken dat je nooit teveel kunt geven.
Want hoe meer je geeft, hoe gelukkiger jij en de anderen worden toch?
Maar het kent ook een keerzijde.
Je kunt ook teveel geven.
Als je altijd veel geeft, raak je uiteindelijk uitgeput.
Er is niet langer sprake van een gezonde balans tussen geven en nemen.
En iets dat uit balans is, vreet enorm veel energie.
Met uiteindelijk een burn-out als gevolg.
Veel leerkrachten zijn van nature grote gevers.
Dat maakt tevens ook dat het burn-out percentage onder leerkracht zo ontzettend hoog ligt.
Leerkrachten die veel meer uren werken, als waar ze voor betaald worden, vormen voor de korte termijn een zegen voor hun leidinggevenden.
Ze staan altijd je voor klaar en niets is hen teveel.
Maar voor de langere termijn veranderen deze gevers in de zwakste schakels binnen school, omdat zij een groot risico lopen op een burn-out.
En dan langdurig uitvallen.
Maar dat is niet het enige probleem
Veel leerkrachten geven niet alleen vanuit zichzelf veel meer dan zij volgens hun aanstellingen zouden moeten.
Ook worden ze ook door hun leidinggevenden regelmatig gevraagd om meer uren te werken, dan waar ze voor zijn aangenomen.
‘Want ja, het werk moet wel gedaan worden…’
Ergens lijkt het wel alsof we dat in het onderwijs als norm hebben gesteld.
‘Een bevlogen leerkracht kijkt niet op een uurtje meer of minder.’
‘Leerkracht zijn is een roeping.’
Maar hoe mooi we dit ooit ook hebben bedacht met elkaar…
…98% van de leerkrachten werkt uiteindelijk wel om de hypotheek te kunnen betalen
…of de wekelijkse boodschappen
…of de sportclubs van hun kinderen
Wanneer je een leerkracht aanneemt, maak je afspraken met elkaar in het kader van geven en nemen.
Als leerkracht geef je jouw tijd en inzet en krijgt daar salaris en waardering voor terug.
Zo is geven en nemen met elkaar in balans.
Die balans is niet aan het einde van elke werkdag in evenwicht: je betaalt een salaris ook niet per dag uit.
Maar dat is ook niet belangrijk.
Een balans is geen statisch geheel.
De ene week geef je wat meer, de andere week neem je wat meer.
Het gaat om het grote geheel.
Waarom wordt er dan voortdurend druk op leerkrachten gelegd op meer uren maken, dan waar ze voor betaald krijgen?
Omdat er anders taken blijven liggen?
Is dat dan niet een teken dat er eens kritisch naar alle taken gekeken moet worden?
In plaats van mensen opdragen meer onbetaalde uren te werken?
Het klinkt misschien hard als ik het zo zeg…maar op deze manier graaf jij als leidinggevende een graf voor je eigen team.
Wil je in jouw school een gezond, stabiel team?
Dan is het van belang om een goede balans tussen geven en nemen te waarborgen.
Als leidinggevende kun je daarin het volgende doen:
1) Kijk eens op een andere manier
Zie leerkrachten die op hun werkuren letten niet langer als vervelend of bedreigend.
Ze vertonen namelijk heel gezond gedrag en bewaken zelf goed de balans tussen geven en nemen.
2) Rem leerkrachten die voortdurend teveel blijven geven
Leerkrachten die teveel geven is zijn voor de korte termijn een zegen, maar lopen op de langere termijn een groot risico op een burn-out.
Het is belangrijk dat je dit gedrag tijdig gaat remmen. Geef zelf het goede voorbeeld en ga in gesprek.
Vaak zijn leerkrachten die heel veel geven ten diepste nog op zoek naar erkenning en waardering die ze als kind niet hebben gehad. Door hard te werken hopen ze deze alsnog te krijgen.
3) Wees je bewust van jouw rol als leidinggevende
Ben jij zelf ook een gever en verwacht je dat (onbewust) ook van je leerkrachten?
Wat vertelt dat over jou?
Waar ben jij nog naar op zoek?
Kun je net zoveel ontvangen als dat je geeft?
4) Neem alle taken die worden uitgevoerd op in het taakbeleid van de leerkrachten
Dat geldt dus bijvoorbeeld ook voor de tijd die leerkrachten aan pleinwacht besteden.
Dit valt namelijk niet onder de lesgebonden taken, de opslagfactor, de duurzame inzetbaarheid of professionalisering.
5) Bereken eens hoeveel uren er teambreed dan nog over zijn om te besteden aan overige taken, zoals commissies, werkgroepen, etc.
In de meeste gevallen blijkt het enorm tegen te vallen hoeveel tijd er nu echt overblijft.
6) Leg dit naast de lijst met alle taken en de uren die voor elke taak staan
Komt dit met elkaar overeen?
Of willen jullie als team teveel en moeten er keuzes gemaakt worden?
7) Vul het taakbeleid van de leerkrachten voor 70-80%
Wanneer het taakbeleid van leerkrachten voor 70-80% gevuld is, ervaren ze ruimte. Ze hebben het ‘lekker druk’, zonder dat ze overvraagd worden.
En wanneer er in de loop van het schooljaar onverhoopt toch nog een extra taak aan het lijstje moet worden toegevoegd, is er nog voldoende ruimte om dit in te passen.
Ben je na het lezen van dit artikel van mening dat geven en nemen in jouw team uit balans is?
Zou je dit willen herstellen?
Ik help je er graag bij.
Neem vrijblijvend contact op met me via contact@stressvrijvoordeklas.nl en we plannen een afspraak in om samen te sparren over de mogelijkheden.
En het is mijn grootste missie om leerkrachten van werkdruk naar werkgeluk te helpen, door middel van het delen van tips, training en coaching. 