Wat doe je als je duo-collega ineens door een burn-out uitvalt?

Wat doe je als je duo-collega ineens door een burn-out uitvalt?

Je hebt ervoor gekozen om parttime te werken als leerkracht. En dat bevalt je prima. Samen met je duo-collega draai je al een of meerdere jaren de groep. En dat gaat fijn. Jullie zijn goed op elkaar ingespeeld, maken volop gebruik van elkaars kwaliteiten en weten wat je aan elkaar hebt.

Je hebt net een heerlijke dag gedraaid voor de groep. Het was jouw laatste dag voor deze week. Je bent bezig met de overdracht, zodat je duo morgen ook goed voorbereid de dag weer kan starten.

Op dat moment stapt je directeur je klas binnen. Zijn gezicht staat niet erg vrolijk. ‘Ik heb slecht nieuws voor je. Monique heeft zich net ziek gemeld. Het ging al langere tijd niet echt lekker en vandaag raakte ze volledig in paniek van de gedachte morgen weer voor de klas te moeten. Het ziet ernaar uit dat dit wel even kan duren en ik heb nog geen invaller voor morgen kunnen vinden. Ben je bereid om morgen een dag extra te werken?’

Je hebt een erg groot hart voor je leerlingen en de school, dus natuurlijk ben je er morgen.

De volgende dag is er gelukkig goed nieuws. Er is een invaller gevonden die de komende tijd de uren van Monique gaat overnemen en ze komt vanmiddag al kennismaken. He, dat is toch wel heel erg fijn. Want hoewel je de school met alle liefde uit de brand helpt, heb je er natuurlijk niet voor niets voor gekozen om parttime te werken.

De kennismaking met de invaller die middag verloopt fijn. Ze is jong en nog niet zo ervaren, maar wel heel enthousiast. Je ziet het wel zitten om de laatste weken samen met deze nieuwe duo het schooljaar af te sluiten.

Maar ook bekruipt je ergens een vervelend gevoel…de Cito toetsen zijn net afgerond, de uitkomsten moeten geanalyseerd worden, er moeten plannen geëvalueerd worden, rapporten geschreven worden en dan nog alle andere dingen die bij het afronden van een schooljaar horen. Met Monique had je deze taken altijd eerlijk verdeeld.

 

Maar dit kun je toch niet aan een invaller overlaten?

Ze kan toch geen rapporten invullen voor kinderen die ze amper kent? Ze kan toch geen groepsplannen evalueren als ze nooit met het groepsplan en de kinderen heeft gewerkt en daardoor ook het resultaat niet kent?

Je wilt jezelf niet laten kennen en besluit om het allemaal maar zelf te gaan doen. Je wilt het allerbeste voor jouw leerlingen.

Je maakt lange werkdagen en je gezin begint daarover steeds meer te klagen. De vergadering van deze week loopt weer eens uit en je zit je ondertussen op te vreten. Nog zoveel te doen…

 

De deadlines hijgen in je nek, maar om hulp vragen… dat heb je nooit geleerd.

 

Wanneer je directeur je na een poosje vraagt hoe de samenwerking met de invaller verloopt, barst je in tranen uit. Er is nog zoveel te doen en je weet niet wanneer en hoe je dat moet hebben. Je werkt normaal gesproken drie dagen per week, maar inmiddels zijn dat er al vijf per week en nog is het werk niet af.

 

Herkenbaar?

Wat zijn de gevolgen van een langdurig uitgevallen collega voor de rest van het team?

Helaas kom ik deze situatie als werkdrukspecialist onderwijs in de praktijk heel vaak tegen. De eerste prioriteit bij ziekte van een leerkracht is het regelen van een invaller, zodat de lessen gegarandeerd zijn.

Maar wanneer deze gevonden is, vergeet men vaak te kijken naar wat het uitvallen van de bewuste collega betekent voor de rest van het team. Welke taken en verantwoordelijkheden die tot het takenpakket van de uitgevallen collega behoorden, blijven nu liggen? En hoe kunnen ze worden opgevangen en/of overgenomen, zonder dat je de rest van het team overbelast?

En wat betekent de uitval voor de duo-collega?

 

Er zijn nu eenmaal taken die je niet een, twee, drie kunt laten overnemen door een invalleerkracht. Vaak gaat men er automatisch vanuit dat de duo-collega deze taken op zich neemt, maar in de meeste gevallen wel zonder dat daar extra tijd tegenover staat.

Niet zelden raakt hierdoor de overgebleven duo-collega overbelast en als je er niet voor waakt, gaat ook deze leerkracht onderuit.

Dat is wat je toch ten allen tijde wilt voorkomen?

 

Als je geen oog hebt voor de gevolgen van een langdurig uitgevallen collega, creëer je ongemerkt een soort domino effect met leerkrachten die een voor een als een soort dominosteen omvallen.

 

Een oplossing die werkdruk verlagend werkt, hoeft niet altijd veel geld te kosten

Maar hoe kun je er in een dergelijke situatie voor zorgen dat de overgebleven duo-collega meer tijd krijgt voor de extra taken en verantwoordelijkheden, zonder dat dit extra geld kost? Want in de meeste gevallen is dat extra geld er gewoonweg niet.

Het antwoord daarop is vrij simpel:
De cao laat in zowel het overlegmodel, als het basismodel de ruimte om individuele afspraken te maken over het te geven aantal lesuren. Je kunt dus onderling uren uitruilen.

 

Een globaal rekenvoorbeeld:
Stel de invaller gaat drie dagen per week invallen met een werktijdfactor van 0,6. Jullie hebben als team afgesproken dat er een opslagfactor geldt van 35% voor de lesgebonden taken. Als je daar de uren voor professionalisering en duurzame inzetbaarheid vanaf haalt, blijven er gemiddeld zo’n 4 uren per week over voor overige taken.

Wanneer je met de invaller af spreekt dat hij/zij geen overige taken hoeft uit te voeren, blijven deze uren onbenut. Je zou dus in een goed gesprek met elkaar overeen kunnen komen dat de invaller een deel van die onbenutte uren gebruikt om een aantal lestaken van de overgebleven duo-collega over te nemen.

Want laten we eerlijk zijn…hoe belangrijk is het om als invaller aan het einde van het schooljaar een vergadering bij te wonen over zaken voor het nieuwe schooljaar, terwijl je weet dat de benoeming na deze paar weken stopt?

De overgebleven duo-collega kan deze tijd gebruiken voor de extra taken en verantwoordelijkheden die nu op zijn/haar bordje terecht zijn gekomen. Zonder dat het extra geld kost.

 

Let op:
Ik zeg heel bewust een deel van de onbenutte uren. Dit omdat je als invaller op een voor jou onbekende school altijd meer tijd kwijt bent aan het voor- en nawerk, doordat je alles niet goed weet te vinden, je werkt met voor jou nog onbekende methodes, je een groep draait waar je nog wat minder ervaring mee hebt, etc.

Het is dan ook belangrijk dat voor zowel de invaller, als de achtergebleven duo-collega de uren op de juiste manier worden berekend.

En bij de overgenomen lesuren, hoort ook de 35% voor lesgebonden taken meegenomen te worden.

 

Zo zie je maar weer, een oplossing die werkdruk verlagend werkt, hoeft niet altijd veel geld te kosten. Ik vind het als werkdrukspecialist onderwijs dan ook machtig leuk om samen met een team te zoeken naar dit soort ‘eenvoudige’ oplossingen voor problemen in de praktijk.

Ik hoop dat je het een waardevol artikel vond.

 

p.s.
Heb je nog geen idee wat je aankomend schooljaar gaat doen in je uren professionalisering?
Wil je dit keer iets anders dan werken aan je kennis op het gebied van bijvoorbeeld rekenen, spelling of begrijpend lezen?

Misschien is de training: In 3 dagen ontspannen voor de klas dan wel wat voor jou.
Doel van de training? Weer ontspannen voor de klas kunnen staan en kunnen genieten van je werk als leerkracht.

Op verzoek deze keer ook een training in de omgeving van Utrecht.

Hier kun je de data en meer informatie over de training vinden